Vertigo, bulunduğunuz çevrenin etrafınızda döndüğünü hissetmenize neden olan bir baş dönmesi türüdür. Denge kaybı, mide bulantısı ve kusma gibi diğer semptomlar da bu baş dönmesine eşlik edebilmektedir. Vertigo; iç kulak, beyin veya sinir sistemi ile ilgili sorunlardan kaynaklanabilmektedir.
Vertigonun Nörolojik Nedenleri Nelerdir?
Vertigo, kişinin kendisinin veya çevresinin dönme hissiyle birlikte denge kaybı yaşadığı bir durumdur. Nörolojik nedenlerle ilişkili olan vertigo genellikle iç kulak veya beyinle ilgili problemlerden kaynaklanmaktadır. Nörolojik nedenlerinden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Meniere Hastalığı: İç kulakta dengesiz bir şekilde sıvı birikmesi sonucu oluşan Meniere hastalığı, vertigonun yaygın bir nedenidir. Bu durum; işitme kaybı, kulak çınlaması ve dolgunluk hissi gibi semptomlarla birlikte görülebilmektedir.
- Vestibüler Nörit: İç kulaktaki vestibüler sinirin enfeksiyonu veya iltihabı sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durum, ani başlayan şiddetli vertigo ataklarına ve denge sorunlarına neden olabilmektedir.
- BPPV (Benign Pozisyonel Vertigo) : BPPV, iç kulaktaki küçük kalsiyum kristallerinin anormal hareket etmesi (kulak kristallerinin oynaması) sonucu ortaya çıkmaktadır. Başın belirli bir pozisyonunda ani baş dönmesi ve dengesizlik hissiyle karakterizedir.
- Akustik Nöroma: İç kulağın içindeki akustik sinirin tümörü, vertigonun nedenlerinden biri olabilmektedir. Diğer semptomlar arasında işitme kaybı ve kulak çınlaması bulunmaktadır.
- Beyin Sapı Etkilenmesi: Beyin sapı, denge ve koordinasyonun kontrol edildiği bir bölgedir. Bu bölgedeki lezyonlar (lekelenmeler) veya tümörler vertigo semptomlarına neden olabilmektedir.
- Vertebrobaziler Yetmezlik: Vertebrobaziler arterlerin tıkanması veya daralması, beyne kan akışının azalmasına neden olabilmektedir. Bu durum vertigo, baş dönmesi, çift görme ve diğer nörolojik semptomlara yol açabilmektedir.
- Migren: Migren atakları sırasında bazı insanlar vertigo yaşayabilmektedir. Migren, beyindeki kan damarlarının genişlemesine ve sinirlerin etkilenmesine bağlı olarak baş dönmesi ve denge sorunlarına neden olabilmektedir.
Bu nedenler, vertigonun nörolojik kaynaklarından sadece birkaçıdır. Vertigo semptomları yaşayan kişiler, bir uzman doktora danışmalı ve uygun teşhis ve tedavi için değerlendirilmelidir.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigonun belirtileri genel olarak aşağıdaki gibidir:
- Baş dönmesi
- Denge kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
- Baş ağrısı
- Kulak çınlaması
- Görme bulanıklığı
- Terleme, fenalık hissi
- Yorgunluk, halsizlik
Vertigo Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vertigo tedavisi, altta yatan nedenin tespitine ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişmektedir. Tedavi genellikle semptomları hafifletmeyi, atakları azaltmayı ve nüksleri önlemeyi hedeflemektedir. Tedavide kullanılan bazı yaygın yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Epley Manevrası (BPPV için): BPPV için Epley manevrası, iç kulaktaki kalsiyum kristallerinin anormal hareketini düzeltmeye yardımcı olmaktadır.
- İlaçlar: Vertigonun semptomlarını hafifletmek için özel bazı ilaçlar kullanılabilmektedir. İlaçlar nedene bağlı olarak seçilmelidir.
- Vestibüler Rehabilitasyon: Fizik tedavi uzmanları tarafından yönetilen vestibüler rehabilitasyon programları, iç kulak veya vestibüler sinir ile ilgili vertigo durumlarının tedavisinde etkilidir. Bu programlar, denge ve koordinasyonu iyileştirmek, göz hareketlerini kontrol etmek ve semptomları yönetmek için özel egzersizler içermektedir.
- Stres ve Tetikleyicilerin Yönetimi: Migren ile ilişkili vertigo durumlarında migren tetikleyicilerinin ve stresin yönetilmesi önemlidir. Stres azaltma teknikleri, düzenli uyku ve sağlıklı beslenme semptomları azaltabilmektedir.
- Kan Akışını Artıran İlaçlar: Vertebrobaziler yetmezlik gibi durumlarda kan akışını artıran ilaçlar kullanılabilmektedir. Bu ilaçlar, beyne daha fazla kan akışını teşvik ederek semptomları hafifletebilmektedir.
- Cerrahi Müdahale (Nadir Durumlarda): Semptomlara neden olan ciddi yapısal problemler varsa cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
- Özel Diyetler (Meniere Hastalığı için): Meniere hastalığı tedavisinde düşük tuz diyeti veya sıvı dengesini korumak için özel bir diyet önerilebilmektedir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Vertigo hastalığında doktora görünmeniz gereken durumlar aşağıdaki gibidir:
- Ani başlayan şiddetli vertigo yaşıyorsanız
- Baş dönmesi ile birlikte baş ağrısı, çift görme veya konuşma güçlüğü yaşıyorsanız
- Dengenizi kaybediyorsanız ve düşüyorsanız
- Vertigo nedeniyle günlük aktivitelerinizi yapamaz hale geliyorsanız
